Urntjeswesp Eumenes coronatus 2010

Urntjeswespen zijn kieskeurig bij het bepalen van een nestplaats. Het urntje wordt bij mij in de tuin meestal op een plek op het zuiden gemaakt. Ze nestelen graag op hardsteen, maar ook cementen muren worden gebruikt. De wesp bepaalt al zoekend of de plek geschikt is. Is dat het geval dan gaat ze vrij kort daarna een urntje bouwen. Ze brengt de klei in kleine laagjes aan. Dit exemplaar was erg laat in het seizoen nog actief. De start van het bouwen van het urntje was op 4 oktober 2010 omstreeks 12.00 uur. De afronding was op 5 oktober, ook omstreeks het middaguur. Ze was dus ongeveer 1 etmaal bezig met dit urntje. Deze soort bouwt dikwijls vrij platte urntjes, maar niet altijd. Het is geen determinatiekenmerk voor de soort. Dit urntje was wat aan de slordige kant. Ik heb van dezelfde soort ook wel wat gladdere en bollere urntjes gezien met een fraaier halsje.

Als het urntje zo ver klaar is dat er nog slechts een kleine opening over is, gaat ze er een randje aan boetseren. Dat randje doet in een later stadium dienst als houvast voor de poten om zo gemakkelijker druk te kunnen geven bij het naar binnen proppen van rupsen, die ze zal vangen voor haar larve.

Als het urntje de juiste vorm heeft gaat de wesp, zelfs zonder dat het geheel is opgedroogd, direct door met de volgende handeling. De droogtijd in de zon is overigens slechts enkele minuten. Die volgende actie is het leggen van het eitje. Dat doet ze dus al als de hals van het urntje nog iets nat is. Het eitje hangt aan een steeltje boven in het urntje (info: Theo Peeters). Uit het eitje komt na enkele dagen een larfje, dat zich tegoed zal doen aan de voedselvoorraad. Na het leggen van het eitje gaat de wesp direct op zoek naar geschikte rupsen. Dat zijn spannerrupsen (Geometridae). Ze moeten de goede afmeting hebben. De rups is verdoofd door een steek van de wesp maar niet dood. Zo blijft deze vers voedsel voor de larve van de wesp, die binnen enkele dagen uit het eitje zal komen.

Na de laatste rups begint de wesp direct aan het verder afwerken van het urntje. Het eerste wat ze doet is de hals van het urntje afbreken en de opening dichten. Je zou denken, dat de wesp dan klaar is, maar dat is nog niet het geval. Na het afdichten van het gat en het laatste aansmeren van haar cement, gaat zij nog door met het aanbrengen van algen op de buitenkant van het urntje. Kennelijk om de zichtbaarheid wat te verkleinen. Dat is ook wel nodig, want de larve moet er tot aan de verpopping in het voorjaar nog in verblijven tot zij enige tijd daarna uitloopt. Voor een voedsel zoekende koolmees is dit een welkome aanvulling op de karige wintermaaltijd.

Toen deze wesp het urntje had dichtgesmeerd, maar nog niet helemaal klaar was heb ik haar gevangen om er wat betere foto's van te maken die determinatie vergemakkelijken. Dat duurde ongeveer 30 minuten en daarna heb ik haar weer vrij gelaten, in de hoop dat ze door zou gaan met het afrondende werk. Dat deed ze prompt en de verstoring viel dus nogal mee. Ze heeft daarna de algenlaag aangebracht. De 'studio-foto's' heb ik op deze pagina op het eind geplaatst en er commentaar bij gegeven waarom het Eumenes coronatus is.

Terug naar boven

Naar wespenpagina